MUDDATI O'TGAN DEBITOR VA KREDITOR QARZLAR AUDITI
Keywords:
Kalit so‘zlar: Muddati o‘tgan qarzlar, debitor va kreditor hisoblari, moliyaviy audit, likvidlik, risklarni boshqarish, pul oqimi, moliyaviy hisobot, yomon qarzlar uchun zaxiralar, ichki nazorat, ma’lumotlarni tahlil qilish.Abstract
Annotatsiya
Muddati o‘tgan debitor va kreditor qarzlarining auditi moliyaviy nazoratning
muhim jihati bo‘lib, tashkilotning likvidligi va operatsion samaradorligiga ta’sir
ko‘rsatadi. Ushbu maqolada ushbu turdagi qarzlar audit jarayoni, muddati o‘tgan
qarzlar va hisoblar bo‘yicha identifikatsiya, o‘lchov va hisobot berish jarayonlari tahlil
qilinadi. Tadqiqotda kechiktirilgan to‘lovlarning pul oqimi, risklarni boshqarish va
biznes davomiyligiga qanday ta’sir ko‘rsatishi ko‘rib chiqiladi. Shuningdek,
auditorlarning yomon qarzlar uchun zaxiralar yetarliligini baholash, moliyaviy
ko‘rsatkichlarni qo‘llash va tashkilotlar ichidagi qaror qabul qilish jarayonlaridagi
o‘rniga e’tibor qaratiladi. Maqolada audit jarayonini qo‘llab-quvvatlaydigan tartibga
solish me’yorlari va ichki nazorat tizimlari ham muhokama qilinadi. Bundan tashqari,
audit amaliyotlaridagi yangi tendensiyalar, masalan, real vaqtda ma’lumotlarni tahlil
qilish va mashina o‘rganish modellarining integratsiyasi, qarzlarni monitoring
qilishning aniq va samarali bo‘lishini ta’minlashda qanday yordam berishi haqida so‘z
boradi. Ushbu maqola muddati o‘tgan qarzlar auditini amalga oshirish bo‘yicha amaliy
ko‘rsatmalarni taqdim etish, moliyaviy hisobotni yaxshilash, risklarni kamaytirish va
umumiy moliyaviy boshqaruvni mustahkamlash maqsadida yozilgan.
References
Manbalar ro’yxati
1. Project Management Institute (PMI). A Guide to the Project Management Body
of Knowledge (PMBOK Guide), 7th Edition, PMI Publications, 2021.Loyiha
boshqaruvi metodologiyasining xalqaro standartlari va qaror qabul qilish
jarayonining metodologik asoslari. Ushbu manba auditorlarga qaror qabul qilish va
audit jarayonini samarali boshqarishda metodologik yondashuvlarni taqdim etadi.
2. International Financial Reporting Standards (IFRS). IFRS Standards for
Financial Reporting, International Accounting Standards Board, 2023. Xalqaro
moliyaviy hisobot standartlari va ularni bank sektorida qo‘llash. Muddati o‘tgan
debitor va kreditor qarzlarni audit qilishda moliyaviy hisobotlarni to‘g‘ri tayyorlash
va nazorat qilish usullarini ko‘rsatadi.
3. Agile Alliance. The Agile Manifesto and Methodologies, Agile Alliance
Publications, 2022. Zamonaviy boshqaruv tizimlarida moslashuvchan
metodologiyalarning roli. Muddati o‘tgan debitor va kreditor qarzlarini audit
qilishda moslashuvchan yondashuvlarni qo‘llash orqali samarali natijalarga erishish
usullari.
4. World Bank Group. Data on Financial Inclusion and Banking Sector Trends,
World Bank Reports, 2022. Bank sektorining rivojlanishi va moliyaviy inklyuziya
tendensiyalari. Muddati o‘tgan debitor va kreditor qarzlarni audit qilishda bank
sektori va moliyaviy inklyuziya darajasining ta'sirini tahlil qilishga yordam beradi.
5. Statistika qo‘mitasi (O‘zbekiston). O‘zbekistonda moliya bozori dinamikasi
(2018–2022), 2023. O‘zbekistonning bank kapitali bo‘yicha statistik ma’lumotlari.
O‘zbekistonda muddati o‘tgan debitor va kreditor qarzlarning statistik tahlili va
ularni audit qilish jarayonida qo‘llaniladigan ko‘rsatkichlarni o‘z ichiga oladi.
6. Sherimbetov I. va Xaydarov A.(2018). “AUDIT”. namdu.uz
7. Yadgarova M.L. va Qurbonov R.(2019). ““Bank auditi” fanidan o’quv-uslubiy
majmua”. namdu.uz.
8. North American Accounting Studies. (2020). “Cardinal Corporation-da
debitorlik qarzlari va shubhali debitorlik qarzlari uchun zaxiralarni audit
qilish”. neiudc.neiu.edu.
9. Internal Audit Standards Board.(2012). “Technical Guide on Stock and Receivables
Audit”. kb.icai.org
10. Техническая статья CPD (2015). “Аудиторские доказательства и особые
соображения по определенным пунктам”. www.accaglobal.com.
