НАЖМИДДИН КУБРОНИНГ ИЛМИЙ МЕРОСИДА ОДОБ-АХЛОҚ МАСАЛАЛАРИ
Keywords:
1. Тазкия (нафсни поклаш): Бу нафсни ёмонликлардан, турли хил исроф ва манфаатпарастликдан тозалаш усулидир. 2. Мурақаба (суфий медитация): Қалб ва руҳнинг ичига қараш, ўзининг ички ҳолатини тушуниш ва уни яхшилаш усулидир. Бу жараён инсонни нафснинг ҳукмронлигидан озод қилишга ёрдам беради. 3. Зикр ва тафаккур (Аллоҳни ёд этиш): Бу инсоннинг қалбида руҳий озодликка, маънавий тозаликка олиб келадиган амалиётдир. Мазкур таълимотлар инсонни нафсини енгиш, руҳий камолотга етиш ва жамиятда ахлоқий нормаларни сақлаш учун муҳимдир. Нажмиддин Кубронинг таълимотлари нафақат шахсий ривожланишга, балки жамиятдаги ижтимоий тартиб ва адолатни мустаҳкамлашда ҳам катта ўрин тутади.Abstract
Нажмиддин Кубронинг илмий мероси фалсафа, тасаввуф ва ахлоқ масалаларида муҳим аҳамиятга эга. Унинг ахлоқий таълимотлари нафсни поклаш, ахлоқий камолотга эришиш ва руҳий тарбияни эътибор марказига қўяди. Кубронинг фикрича, инсон ахлоқий тозаланиш йўлида нафснинг турли хилларини идора қилишни ўрганиши зарур. Бу жараёнда нафс тарбияси (нафсни поклаш) инсоннинг жамиятда ва маънавий ҳаётда юксалишига олиб келади. Кубронинг ахлоқ масалалари бўйича асосий асарлари шогирдлари томонидан узатилган ва тасаввуфий мактабларнинг ахлоқ-одоб қоидалари билан боғлиқ асосий фикрларни қамраб олган. Унинг "одоб ва ахлоқ"ка оид таълимотлари нафақат шахсий, балки жамоавий маънавий тарбиянинг ҳам муҳим қисмини ташкил этади. Нажмиддин Кубро ахлоқий камолнинг энг юқори босқичи сифатида Аллоҳга яқинлашиш ва инсон қалбини нурлантириш йўлини кўрсатади.
References
1. Кубро, Нажмиддин. Ахлоқ ва одобни тарбиялаш. Тошкент: Ислом Академияси, 1995, 52-63-бетлар.
2. Муқаддас, Абдулла. Суфийлик ва ахлоқ. Самарқанд: Самарқанд Давлат Университети, 2001, 77-82-бетлар.
3. Ғаззолий, Абу Ҳомид. Ахлоқ ва маънавий тарбия. Тошкент: Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси, 2005, 33-35-бетлар.
4. Ибн Араби, Мухйиддин. Тасаввуф ва маънавий тарбия. Истанбул: Тасаввуф Институт, 2010, 123-128-бетлар.
5. Абдулбоқи, С., "Кубровийлик тариқати тарихи ва назарий асослари", 56-58-бетлар.