XALQARO AUDIT STANDARTLARI ASOSIDA AUDITORLIK FAOLIYATINI TASHKIL QILISH
Abstract
Kirish. Auditorlik faoliyati zamonaviy iqtisodiyotda muhim rol o'ynaydi. Moliya hisobotlarining aniqligi va ishonchliligi, shuningdek, investitsiyalar va kreditlar bo'yicha qarorlar qabul qilishda auditorlarning professionalligi ahamiyatli. Auditorlar, kompaniyalar va boshqa tashkilotlar uchun moliyaviy ko'rsatkichlarning shaffofligini ta'minlashda yordam berish orqali, iqtisodiy barqarorlik va ishonchni oshirishga xizmat qiladilar. Shuningdek, auditorlik faoliyati boshqaruv jarayonlarining samaradorligini oshirish va ichki nazoratni kuchaytirish uchun zarurdir. Xalqaro audit standartlari (ISA) auditorlik faoliyatini samarali va bir xil tarzda amalga oshirishda muhim o'rin tutadi. Ularning maqsadi — auditorlik faoliyatini global darajada standartlashtirish, ishonchli va sifatli audit xizmatlarini taqdim etishdir. Xalqaro standartlar auditorlarga malakali, ob'ektiv va mustaqil tarzda ish yuritishga imkon beradi. Bu esa auditorlik natijalarining foydalanuvchilari, jumladan, investorlar, kreditorlar va davlat muassasalari uchun auditorlik xulosalarining ishonchli va shaffof bo'lishini ta'minlaydi. Shu sababli, xalqaro audit standartlari asosida auditorlik faoliyatini tashkil etish nafaqat auditorlar, balki iqtisodiy sub'ektlar va jamiyat uchun muhim ahamiyatga ega. Ular moliyaviy hisobotlar sifatini oshirishga, ishontirishga va iqtisodiy barqarorlikni ta'minlashga xizmat qiladi.
References
1. IFAC (International Federation of Accountants). (2020). The Role of Professional Accountants in Business: A Guide for Professional Accountants.
2. KPMG. (2021). Audit and Assurance Services.
3. Hayes, R., Dassen, R., Schilder, A., & Wallage, P. (2014). Principles of Auditing: An Introduction to International Standards on Auditing. Pearson.
4. Mason, J. (2016). Fundamentals of Auditing. Cengage Learning.
5. International Organization of Supreme Audit Institutions (INTOSAI). (2017). INTOSAI Standards for Audit and Accountability.
6. Cohen, J., & Sayag, G. (2010). The Effect of Internal Auditing on Earnings Management. Journal of Business Finance & Accounting, 37(9-10), 1052-1078.
7. Johnson, D. & Kumerov, B. (2020). Audit Practice in Transition Economies: Challenges and Opportunities. Cambridge University Press.
8. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi. (2022). "Xalqaro audit standartlarini joriy etish bo‘yicha amaliy qo‘llanma". Moliya va Auditorlik jurnali.
9. Narziyev, H. (2023). "O‘zbekistonda auditorlik faoliyatining rivojlanish istiqbollari". Xalqaro Moliyaviy Hisobot Standartlari va audit konferensiyasi materiallari.
10. Tan, S. & Takibayev, A. (2019). "The Impact of International Standards on Auditing in Emerging Markets". Journal of Accounting and Economics, 48(2), 213-229.
11. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 20-avgustdagi PQ-5236-sonli qarori. "Auditorlik faoliyatini takomillashtirish va xalqaro audit standartlarini joriy etish chora-tadbirlari". Lex.uz.
