ABDULLA QODIRIYNING O'TGAN KUNLAR ROMANIDAN OLINGAN REALIYALARNING TAHLILI

Abstrak

Anotatsiya: Bu maqola o'zbek tilidagi realia so'zlarini aniq va tushunarli tarjima qilishda muhim masalalarni ko'rib chiqadi, shuningdek, realia tarjimasida duch kelinadigan muammolarni, jumladan, madaniy kontekstni tushunishning muhimligini, turli tarjima usullarini tanlashni va realia so'zlarining idiomatic ma'nosini saqlashni muhokama qiladi.

     O'zbek realia so'zlari o'ziga xos madaniy kontekstga tushunish kerak dedik, bu tarjima jarayonidagi eng muhim masalalardan biridir, ularning to'g'ri tarjimasi boshqa tilning madaniy xususiyatlarini ham hisobga olishni talab etadi. Shu sababdan tarjima jarayonida qiyinchiliklarga duch kelinishi mumkin masalan, "osh" so'zini "soup" deb tarjima qilish etarli emas, chunki u o'zbek madaniyatida maxsus o'rin tutadi. Shu va shunga o'xshash ko'plab realia so'zlarini boshqa tillarga tarjima qilganimizda ba'zan boshqa tillarda o'sha realiyaning aniq ekvivalenti bo'lmasligi mumkin.

     Bunday hollarda, tarjimon izohli tarjima, tushuntirma tarjima yoki kultural ekvivalent tarjima usullarini qo'llashi mumkin ya'ni tarjimon etarli darajada aniq so'zlardan foydalanishi va mano o'zgarib ketishiga yoki no'to'g'ri tushuncha paydo bo'lmasligini oldini olishi kerak. Qolaversa O'zbek realia so'zlari ko'pincha she'riy yoki idiomatic ma'nolarga ega bo'lib, ularni tarjima qilishda ma'no va uslubni saqlash qiyin bo'lishi mumkin.