5 E MODELI ORQALI O’QUVCHILARDA KREATIV FIKRLASHNI RIVOJLANTIRISH (MATEMATIKA FANI MISOLIDA)
Abstract
4-sinf: matematika (dars ishlanma)
Mavzu:Yuza va perimetr
Dars turi:yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi.
Darsning maqsadlari:
Talimiy: Geometrik shakllarning yuzasini va peremetrini hisoblash formulasi va amaliy qo’llanilishini o’rgatish.
Tarbiyaviy:O’quvchilarni mantiqiy fikrlashga va kreativ yondashuvga yo’naltirish.
Rivojlantiruvchi: 5 E modeli asosida o’quvchilarning kreativ fikrlash ko’nikmalarini rivojlantirish .
Kerakli materiallar:geometric shakllar, markerlar,interaktiv doska,masalalar yozilgan doska,masalalar yozilgan kartochkalar.
Dars metodlari:savol-javob,sherigini top metodi.
Darsning borishi:
I.Tashkiliy qism:o’z ichiga salomlashish,navbatchi axboroti,darsga tayyorgarlikni oladi.
II.O’tilgan mavzuni takrorlash:o’quvchilarda “vaqt”mavsudida savol-javob o’tkazish .So’ngra o’tilgan mavzu yuzasidan “Singan tuxum” o’yini o’tkaziladi.
“Singan tuxum” metodi
1.Bir sutka necha soat?
- 1 d necha soatga teng?
3.d+234h=?
4.6d-68h=?
“Singan tuxum metodida singan tuxumlarning bir tomonida savollar bir tomonida javoblar yoziladi o’quvchilar savollarga mos javoblarni topib tuxum bo’laklarini birlashtiradilar.
- Yangi mavzu bayoni:
5 E modeli bosqichlari asosida Bugungi mavzu o’quvchilarga
yoritib berildi.
1.Engage(jalb qilish)
Vaqt:5 daqiqa
- O’quvchilarni e’tiborini jalb qilish uchun kichik bir topshiriq beriladi:
“Bir shakl bor, uzunligi 5 sm, eni 4 sm. Bu shaklning yuzasi va peremetri necha smdan iborat?”
- O’quvchilardan o’z fikrlarini aytib berish so’raladi.
- Savo:”To’g’ri to’rtburchakning yuzasini qanday toppish mumkin?
2.Explore (tadqiq qilish)
Vaqt:10 daqiqa
- O’quvchilarga to’ri to’rtburchakning qog’oz maketlari tarqatiladi.
- Ular ushbu maketlarni yuzasini va peremetrini hisoblash bo’yicha mustaqil ish olib borishadi.
- Jarayon davomida o’quvchilar bir-birlariga savollar berib,guruhlarda ishlashadi.
3.Explain (Tushuntirish)
Vaqt:10 daqiqa
- O’qituvchi to’g’ri to’rtburchakning yuzini va peremetrini hisoblash formulasini tushuntiradi.
MULOHAZALAR.
- P=2x(a+b) to’g’ri tortburchakning peremetrinini hisoblash formulasi.
- S=axb to’g’ri tortburchakning yuzini hisoblash formulasi.
- S=4x kvadrat yuzini hisoblash formulasi
“S=axb” (uzunlin va eni ko’paytiriladi).
- Misollar:O’qituvchi doskada bir nechta misol yechib ko’rsatadi.
- O’quvchilar o’zlari topgan natijalarni formula yordamida tasdiqlashadi.
4.Elaborate (kengaytirish)
Vaqt:10 daqiqa
- O’quvchilarga turli qiyinchilik darajasidagi masalalar beriladi:
a.To’g’ri to’rtburchakning eni 8 sm,eni 6 sm.yuzasini va peremetrini toping.
b.Shaklning bir tomoni 10 sm, ikkinchi tomoni esa nomalum. Yuzasi 50sm bo’lsa , ikkinchi tomonni toping
* guruhlarda ishlash orqli har xil yechim yo’llarini muhokama qilishadi.
* o’quvchilarni masalalarni kreativ tarzda yechishga undash: masalan,shakllarni turli materiallardan yasab, yuzasini va peremetrini hisoblash.
- Evalute(Baholash)
Vaqt:5 daqiqa
- O’quvchilarga kichik test yoki masala beriladi:
“Agar to’g’ri tortburchakning uzunligi 12 sm eni 5 sm bolsa, uning yuzasi va peremetri qancha?
- O’quvchilar o’z yechimlarini doskada korsatadilar.
- Baholash ish jarayonidagi faol ishtirok,to’g’ti javoblar va kreativ yondashuv e’tiborga olinadi.
Kutilayotgan natijalar:
- O’quvchilar geometrik shakllarni yuzasini va peremetrini hisoblash formulasini tushunadilar va amalda qo’llay oladilar .
- Ularning kreativ va mantiqiy fikrlash ko’nikmalari rivojlanadi.
- Guruhlarda ishlash orqali o’z fikrlarini ochiq ifoda eta olishadi.
Uyga Vazifa:
- To’g’ri to’rtburchak shaklidagi o’z xonangizning pol yuzasini va peremetrini hisoblang.
- Shakllarning yuzasini va peremetrini toppish bo’yicha o’z masalangizni o’ylab toping va uni yeching.