5 E MODELI ORQALI O’QUVCHILARDA KREATIV FIKRLASHNI RIVOJLANTIRISH (MATEMATIKA FANI MISOLIDA)

Authors

  • Mansurova Umida Mansur qizi Author

Abstract

4-sinf: matematika (dars ishlanma)

Mavzu:Yuza va perimetr

Dars turi:yangi tushuncha va bilimlarni shakllantiruvchi.

Darsning maqsadlari:

Talimiy: Geometrik shakllarning yuzasini va peremetrini hisoblash formulasi va amaliy qo’llanilishini o’rgatish.

Tarbiyaviy:O’quvchilarni mantiqiy fikrlashga va kreativ yondashuvga yo’naltirish.

Rivojlantiruvchi: 5 E modeli asosida o’quvchilarning kreativ fikrlash ko’nikmalarini rivojlantirish .

Kerakli materiallar:geometric shakllar, markerlar,interaktiv doska,masalalar yozilgan doska,masalalar yozilgan kartochkalar.

Dars metodlari:savol-javob,sherigini top metodi.

                          Darsning borishi:

I.Tashkiliy qism:o’z ichiga salomlashish,navbatchi axboroti,darsga tayyorgarlikni oladi.

II.O’tilgan mavzuni takrorlash:o’quvchilarda “vaqt”mavsudida savol-javob o’tkazish .So’ngra o’tilgan mavzu yuzasidan “Singan tuxum” o’yini o’tkaziladi.

“Singan tuxum” metodi

1.Bir sutka necha soat?

  1. 1 d necha soatga teng?

3.d+234h=?

4.6d-68h=?

“Singan tuxum metodida singan tuxumlarning bir tomonida savollar bir tomonida javoblar yoziladi o’quvchilar savollarga mos javoblarni topib tuxum bo’laklarini birlashtiradilar.

  1. Yangi mavzu bayoni:

5 E modeli  bosqichlari asosida Bugungi mavzu o’quvchilarga 

yoritib berildi.

1.Engage(jalb qilish)

Vaqt:5 daqiqa

  • O’quvchilarni e’tiborini jalb qilish uchun kichik bir topshiriq beriladi:

“Bir shakl bor, uzunligi 5 sm, eni 4 sm. Bu shaklning yuzasi va peremetri necha smdan iborat?”

  • O’quvchilardan o’z fikrlarini aytib berish so’raladi.
  • Savo:”To’g’ri to’rtburchakning yuzasini qanday toppish mumkin?

 2.Explore (tadqiq qilish)

Vaqt:10 daqiqa

  • O’quvchilarga to’ri to’rtburchakning qog’oz maketlari tarqatiladi.
  • Ular ushbu maketlarni yuzasini va peremetrini hisoblash bo’yicha mustaqil ish olib borishadi.
  • Jarayon davomida o’quvchilar bir-birlariga savollar berib,guruhlarda ishlashadi.

3.Explain (Tushuntirish)

Vaqt:10 daqiqa

  • O’qituvchi to’g’ri to’rtburchakning yuzini va peremetrini hisoblash formulasini tushuntiradi.

                                   MULOHAZALAR.

  • P=2x(a+b) to’g’ri tortburchakning peremetrinini hisoblash formulasi.
  • S=axb to’g’ri tortburchakning yuzini hisoblash formulasi.
  • S=4x kvadrat yuzini hisoblash formulasi

 “S=axb” (uzunlin va eni ko’paytiriladi).

  • Misollar:O’qituvchi doskada bir nechta misol yechib ko’rsatadi.
  • O’quvchilar o’zlari topgan natijalarni formula yordamida tasdiqlashadi.

4.Elaborate (kengaytirish)

Vaqt:10 daqiqa

  • O’quvchilarga turli qiyinchilik darajasidagi masalalar beriladi:

a.To’g’ri to’rtburchakning eni 8 sm,eni 6 sm.yuzasini va peremetrini toping.

b.Shaklning bir tomoni 10 sm, ikkinchi tomoni esa nomalum. Yuzasi 50sm bo’lsa , ikkinchi tomonni toping

*  guruhlarda ishlash orqli har xil yechim yo’llarini muhokama qilishadi.

* o’quvchilarni masalalarni kreativ tarzda yechishga undash: masalan,shakllarni turli materiallardan yasab, yuzasini va peremetrini hisoblash.

  1. Evalute(Baholash)

Vaqt:5 daqiqa

  • O’quvchilarga kichik test yoki masala beriladi:

“Agar to’g’ri tortburchakning uzunligi 12 sm eni 5 sm bolsa, uning yuzasi va peremetri qancha?

  • O’quvchilar o’z yechimlarini doskada korsatadilar.
  • Baholash ish jarayonidagi faol ishtirok,to’g’ti javoblar va kreativ yondashuv e’tiborga olinadi.

Kutilayotgan natijalar:

  1. O’quvchilar geometrik shakllarni yuzasini va peremetrini hisoblash formulasini tushunadilar va amalda qo’llay oladilar .
  2. Ularning kreativ va mantiqiy fikrlash ko’nikmalari rivojlanadi.
  3. Guruhlarda ishlash orqali o’z fikrlarini ochiq ifoda eta olishadi.

 Uyga Vazifa:

  • To’g’ri to’rtburchak shaklidagi o’z xonangizning pol yuzasini va peremetrini hisoblang.
  • Shakllarning yuzasini va peremetrini toppish bo’yicha o’z masalangizni o’ylab toping va uni yeching.

Published

24.01.2025

How to Cite

Mansurova Umida Mansur qizi. (2025). 5 E MODELI ORQALI O’QUVCHILARDA KREATIV FIKRLASHNI RIVOJLANTIRISH (MATEMATIKA FANI MISOLIDA). JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS, 69(2), 133-135. https://scientific-jl.org/new/article/view/10753