BIOTEXNOLOGIYALAR YUTUQLARINING ZAMONAVIY XAVFLARINI BAHOLASHNING BIOETIKA BILAN BOG’LIQ INNOVATSION USULLARI
Keywords:
Kalitso’zlar: Bioetika, biotexnologiya, metodologia, axloq.Abstract
Annotatsiya: Bioetika orqali biotexnologiyalar xavflarini bartaraf etishning innovatsion usullari borasida so`z yuritiladi.
KIRISH. Ilm-fanda mavjud axborot murosasidan bexabar holda faoliyat yuritib, jamiyat uchun kerak bo’lmagan bilimlarni yaratuvchi olimlar ham uchrab turadi. “Bunday tadqiqotlar uchun cheklovlar qo’yish qandaydir g’ayriilmiy qarashlarga ega ekanlikni bildirmaydi.” U yoki bu ilmiy tadqiqotda ishtirok etishdan bosh tortish bir paytning o’zida ham metodologik, ham siyosiy ahamiyatga ega bo’lishi mumkin. Agar metodologik bosh tortish mavzuda mavjud tamoyillardan kelib chiqsa, siyosiy bosh tortish mavzuning u yoki bu ijtimoiy guruhga tegishli ekani sababli bo’lishi mumkin. Xabardor holda tadqiqotlardan bosh torta olish olish imkoniyati ham olimlarning, ham o’sha tadqiqotlarda qatnashuvchi sifatida ishtirok etayotgan individlarning huquq va majburiyatlarini qayta ko’rib chiqish imkonini beradi. Bunda bosh tortishning o’zini haddan tashqari ideallashtirib, yoki unga romantik tus berish yaramaydi. Bunda bosh tortish yagona yo’l emas. Xuddi tadqiqotga rozilik bildirish bilan bo’lgani kabi, undan bosh tortish ham ongli, ixtiyoriy tarzda sodir bo’lishi kerak. Ya’ni, bunda bemor nega tadqiqotdan bosh tortishganining sababini anglashi kerak.
References
1. Benjamin R. Informed refusal: toward a justice-based bioethics // Science, technology & human values. – L., 2016. – Vol. 41, N 6. – P. 967–990.
2. Henk A.M.J. Potter's notion of bioethics. – Mode of access: http://muse.jhu.edu/journals/ken/summary/v022/22.1.ten-have.html
3. Sajoo A.B. Negotiating virtue: principlism and maslaha in muslim bioethics. – Mode of access: http://sir.sagepub.com/content/43/1/53.full.pdf+html
4. Egorov N.S., Oleskin A.V., Samuilov V.D. Biotexnologiya: Problemы i perspektivы. - M.: Vыsshaya shkola, 1987. 159 s.
5. Leon R. Kass Nestareyuщie tela, schastlivыe dushi: Biotexnologii v pogone za sovershenstvom // Vыzov poznaniyu: Strategii razvitiya nauki v sovremennom mire. - M.: Nauka, 2004. S.282-308 [Elektron manba]. URL: http://www.ec-dejavu.net/b- 2/Biotechnologies-2.html.
