MATEMATIK MODELLASHTIRISH
Keywords:
matematik modellashtirish, tizimlar, matematik tenglamalar, prognoz qilish, qaror qabul qilish, statistik tahlil, differensial tenglamalar, iqtisodiyot, ilmiy tadqiqotlar, optimallashtirish.Abstract
Matematik modellashtirish - bu real dunyo tizimlarini matematik formulalar va tushunchalar yordamida ifodalash jarayonidir. Bu jarayon yordamida murakkab tizimlar, jarayonlar yoki hodisalar aniq va ishonchli tarzda o‘rganiladi va yechimlar
topiladi. Matematik modellashtirish turli sohalarda, jumladan, iqtisodiyot, biologiya, fizika, muhandislik, va boshqa ilmiy sohalarda keng qo‘llaniladi. Matematik modellashtirishning asosiy maqsadi tizimning dinamikasini yoki strukturaviy xususiyatlarini aniqlash, tahlil qilish va prognoz qilishdir. Bunda chiziqli va no-chiziqli tenglamalar, statistik tahlil, ehtimollar nazariyasi, differensial
tenglamalar va boshqa matematik metodlardan foydalaniladi. Olingan modellarning asosida qarorlar qabul qilish, yangi tizimlarni yaratish, resurslarni samarali taqsimlash va tizimni optimallashtirish mumkin.
References
1.
Karimov, I.A. (2000). "O'zbekiston: Yangi tashabbuslar, yangi imkoniyatlar".
Toshkent: O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi.
2.
Akhmedov, D.R. (2015). "Matematik modellashtirish: nazariy asoslar va amaliy
qo'llanmalar". Tashkent: O'zbekiston Milliy Universiteti.
3.
Goffman, E. (1966). "Behavior in Public Places: Notes on the Social
Organization of Gatherings". New York: Free Press.
4.
Sutherland, J., & Dade, C. (2007). "Introduction to Mathematical Modelling".
London: Wiley & Sons.