MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNI HISSIY VA IJTIMOIY RIVOJLANTIRISH
Abstract
Maktabgacha yoshdagi bolalarni hissiy va ijtimoiy rivojlantirish bolalarning to‘g‘ri hissiy tajribalari, o‘z-o‘zini anglash, boshqalar bilan munosabatlarni o‘rnatish va ijtimoiy ko‘nikmalarni rivojlantirish jarayonidir. Ushbu yoshda bolalar dunyoqarashini shakllantiradilar, o‘zlari va boshqalar haqida tushunchalar hosil qiladilar. Shuningdek, ular emotsional reaktsiyalarni boshqarishni, ijtimoiy qoidalarni o‘zlashtirishni, va o‘z hissiyotlarini boshqalar bilan o‘rtoqlashishni o‘rganadilar.
Hissiy ijtimoiy rivojlantirishning maqsadlari:
- Hissiy ong va o‘zini anglashni rivojlantirish: Bolalarga o‘z hissiyotlarini aniqlash va tushunishga yordam berish.
- O‘z hissiyotlarini boshqarish va ifodalashni o‘rgatish: Bolalar o‘z hissiyotlarini boshqarishni va to‘g‘ri tarzda ifodalashni o‘rganishlari kerak.
- Boshqalar bilan ijtimoiy munosabatlarni o‘rnatish: Bolalar o‘zaro hurmat, yordam berish, hamkorlik va do‘stlik kabi ijtimoiy ko‘nikmalarni o‘rganadilar.
- Emotsional reaktsiyalarni boshqarish: Bolalarga salbiy hissiyotlarni boshqarish va ijobiy hissiyotlar yaratishni o‘rgatish.
Maktabgacha yoshdagi bolalarni hissiy ijtimoiy rivojlantirishning asosiy yo‘llari:
- O‘z hissiyotlarini tanib olishga o‘rgatish: Maktabgacha yoshdagi bolalar o‘z hissiyotlarini aniqlashni o‘rganadilar. Masalan, ular quvonch, qayg‘u, g‘azab, qo‘rquv kabi hissiyotlarni boshdan kechiradilar. Tarbiyachilar va ota-onalar bolalarga bu hissiyotlarni nomlashni va ularga qanday javob berishni o‘rgatishlari zarur. Shu tarzda, bolalar hissiyotlarini aniqlashda yordam olishadi.
- Hissiy ifodalashni o‘rgatish: Bolalarga o‘z hissiyotlarini ijtimoiy qoidalar va madaniyatga muvofiq tarzda ifodalashni o‘rgatish muhimdir. Masalan, ular g‘azablanganida ovozini baland chiqarish o‘rniga, tinchlanishga yoki boshqa biror faoliyatga (rasm chizish, yurish) murojaat qilishni o‘rganishlari kerak.
References
1. Kayumova N.M. “Maktabgacha pedagogika”.2013 y.
2. M.Hakimova, M.Ma`rufova “Bolalarni ijtimoiy moslashuvi” 2021 y.
3. Chorieva, D. (2020). DIAGNOSTICS AS A BRANCH OF PSYCHOLOGICAL AND PEDAGOGICAL KNOWLEDGE AND TYPE OF RESEARCH ACTIVITY OF A TEACHER. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol, 8(3).
4. Choriyeva, D. (2022). TARBIYACHINING PEDAGOGIK MAHORATINI OSHIRISHDA PEDAGOGIK TEXNIKANING ROLI. Zamonaviy dunyoda pedagogika va psixologiya: Nazariy va amaliy izlanishlar, 1(24), 101-103.
5. Чориева, Д. А. (2021). МЕТОДЫ И ПРИЕМЫ РАБОТЫ С АГРЕССИВНЫМИ ДЕТЬМИ. In Человек в современном мире: пространство и возможности для личностного роста (pp. 152-161).
6. Чориева, Д. А. (2019). Педагогическая диагностика в условиях дошкольного образования. Актуальные проблемы современного образования: опыт и инновации, 86.
7. Чориева, Д. А., & Ражабова, Г. Ф. (2022). ЗНАЧЕНИЕ ПЕДАГОГИЧЕСКО-ПСИХОЛОГИЧЕСКОГО ДИАГНОСТИЧЕСКОГО СРЕДСТВА В ДОШКОЛЬНЫХ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ОРГАНИЗАЦИЯХ. Results of National Scientific Research International Journal, 1(6), 327-343.
8. Чориева, Д. А. (2022). ПЕДАГОГИК-ПСИХОЛОГИК ДИАГНОСТИКА ФАОЛИЯТИ БИЛАН ШУҒУЛЛАНУВЧИ ШАХСГА ҚЎЙИЛАДИГАН ТАЛАБЛАР: https://doi. org/10.53885/edinres. 2022.9. 09.014 Чориева Дурдона Анваровна Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети Мактабгача таълим факультети Мактабгача таълим психологияси ва педагогикаси кафедраси педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), в. б. доценти. Образование и инновационные исследования международный научно-методический журнал, (9), 99-102.
9. Chorieva, D. A. BO‘LAJAK TARBIYACHILARNING KASBIY MAHORATLARINI OSHIRISH YO‘LLARI. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI, 385.
10. Anvarovna, C. D. (2024). MANAGEMENT OF INNOVATIVE PROCESSES IN PRESCHOOL EDUCATION. ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ, 37(6), 58-62.
11. Anvarovna, C. D. (2024). MAKTABGACHA TA’LIMDA PEDAGOGIK DIAGNOSTIKA VA KORREKSIYALASHNING О ‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI. ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ, 37(6), 48-53.
12. Anvarovna, C. D. (2024). TA’LIM-TARBIYA JARAYONIDA INNOVATSION PEDAGOGIK-PSIXOLOGIK DIAGNOSTIK SAMARALI METODLARDAN FOYDALANISH. ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ, 37(6), 54-57.
13. Choriyeva, D., & Ahmadova, S. (2023). Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ertaklarning ahamiyati. Maktabgacha va maktab ta’limi jurnali, 1(2-3).
14. Durdona, C. (2023, December). KREATIVLIK ORQALI BOLALARNING QOBILYATLARINI OSHIRISH. In " Conference on Universal Science Research 2023" (Vol. 1, No. 12, pp. 302-305).
15. Durdona, C. (2023). BOLALARDA KREATIVLIK QOBILYATINI RIVOJLANTIRISH. TECHNICAL SCIENCE RESEARCH IN UZBEKISTAN, 1(5), 265-270.
16. Choriyeva, D. (2023). OILA VA MAKTABGACHA TA’LIM TIZIMIDA AMALGA OSHIRILADIGAN IJTIMOIY VAZIFALAR. Talqin va tadqiqotlar, 1(32).
17. DURDONA, C., & SHAHNOZA, K. (2023). MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNING KREATIVLIGINI OSHIRISHDA TASVIRIY FAOLIYATNING O ‘RNI. Journal of Science-Innovative Research in Uzbekistan, 1(7), 191-196.
