IQLIM O‘ZGARISHI: SABABLARI VA GLOBAL OQIBATLARI
Keywords:
Iqlim o‘zgarishi, Issiqxona gazlari, Global haroratning ko‘tarilishi, Deforestatsiya, Muzliklarning erishi, Ekstremal ob-havo hodisalari, Qurg‘oqchilik, Alternativ energiya manbalari, Parij kelishuvi, Ekologik barqarorlik.Abstract
Mazkur maqola iqlim o‘zgarishi, uning sabablari, oqibatlari va muammolarni hal etish yo‘llariga bag‘ishlangan. Hozirgi davrda iqlim o‘zgarishi global muammolar ichida eng dolzarb masalalardan biri bo‘lib, uning ta’siri dunyo ekotizimlariga, iqtisodiyotga va inson salomatligiga bevosita xavf solmoqda. Maqolada issiqxona gazlarining atmosferadagi miqdori oshishi, deforestatsiya,
urbanizatsiya va qishloq xo‘jaligidagi noto‘g‘ri amaliyotlarning iqlim o‘zgarishiga qanday hissa qo‘shayotgani haqida batafsil tahlil keltirilgan. Shuningdek, maqolada global haroratning ko‘tarilishi natijasida suv sathining oshishi, muzliklarning erishi, ekstremal ob-havo hodisalarining kuchayishi va qurg‘oqchilik kabi ekologik oqibatlar yoritib berilgan. Ushbu ekologik o‘zgarishlar
qishloq xo‘jaligi, energetika, transport va ijtimoiy barqarorlikka qanday salbiy ta’sir ko‘rsatayotgani muhokama qilinadi.
Maqolada global iqlim inqiroziga qarshi kurashish uchun xalqaro hamkorlik, alternativ energiya manbalariga o‘tish, ekologik ma’rifatni oshirish, resurslarni tejash va yashil texnologiyalarni joriy qilish bo‘yicha takliflar ilgari surilgan. Xususan, Parij
kelishuvi kabi xalqaro tashabbuslarning ahamiyati, davlatlararo hamkorlik va ekologik barqarorlikka erishishning zarurligi alohida ta’kidlangan. Mazkur ish iqlim o‘zgarishining zamonaviy ekologik, iqtisodiy va ijtimoiy jihatlarini chuqur o‘rganishni maqsad qilib, bu global muammoni hal etish yo‘llariga qaratilgan amaliy tavsiyalarni o‘z ichiga oladi. Ushbu maqola nafaqat tadqiqotchilar,
balki ekologiya sohasida faoliyat olib boruvchi mutaxassislar va keng jamoatchilik uchun foydali bo‘lishi mumkin.
References
1. Abdullaev, Sh.R. Ekologik muammolar va ularni hal etish yo‘llari. Toshkent:
O‘zbekiston Milliy Ensiklopediyasi, 2018.
2. Qodirov, M.R. Tabiatni muhofaza qilish va ekologiya. Toshkent: O‘zbekiston
Davlat Nashriyoti, 2019.
3. Karimov, Sh.R. Iqlim o‘zgarishi: muammolar va istiqbollar. Toshkent: Fan va
Texnologiyalar, 2020.
4. Saidov, A.A. Tabiat va inson: barqaror rivojlanish yo‘llari. Toshkent: Sharq, 2017.
5. Nurmatov, D. Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish. Toshkent: Yangi asr
avlodi, 2021.
6. O‘zbek ekologik harakati tahririyati. O‘zbekiston iqlim strategiyasi: ekologik
xavfsizlik va barqarorlik. Toshkent: Ekoharakat nashriyoti, 2018.
7. Asqarov, B. Ekologik inqiroz va uning oldini olish choralari. Toshkent: Tafakkur
bosmaxonasi, 2022.
8. O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish qo‘mitasi –
9. O‘zbekiston Milliy Ensiklopediyasi – https://ensiklopediya.uz/
10. O‘zbekiston iqlim va ekologik tadqiqotlari markazi – http://climate.uz/
11.
BMTning O‘zbekistondagi vakolatxonasi (UNDP Uzbekistan) –
12.
Global
ekologik
jamg‘arma
(GEF)
O‘zbekiston
bo‘limi –
https://www.thegef.org/uzbekistan
13. Ekoharakat axborot portali – http://ecoharakat.uz/
14. Yer resurslari va ekologiya masalalari bo‘yicha xalqaro tadqiqotlar sayti –
