KALITLAR VA ULARNING MOHIYATI

Authors

  • Tojimamatov Israiljon Nurmamatovich Author
  • Ismoilov Axrorjon Ikromjonovich Author
  • Abdumo‘minova Sevinch Bekzod qizi Author

Keywords:

birlamchi kalit (Primary Key), Tashqi kalit (Foreign Key), reyelatsion ma'lumotlar bazalari, ma'lumotlar o'rtasidagi bog'lanishlar, ma'lumotlar boshqaruvi, takrorlanishni oldini olish, tarkibiy kalit, bog'lanishlarni tashkil etish, ma'lumotlarni samarali boshqarish.

Abstract

Ushbu maqolada dastlabki kalit (Primary Key) va tashqi kalit (Foreign Key) tushunchalari tushuntiriladi, bu kalitlar riyelatsion ma'lumotlar bazalarida ma'lumotlar o'rtasidagi bog'lanishlarni tashkil qilishda va ma'lumotlarni to'g'ri boshqarishda muhim 
rol o'ynaydi. Dastlabki kalit, biror jadvaldagi yozuvlarni noyob identifikatsiya qilish uchun ishlatiladi, shu bilan birga ma'lumotlarning takrorlanishining oldini oladi. Maqolada, dastlabki kalitning xususiyatlari va uning tarkibiy kalitlar bilan qanday ishlashi keltirilgan. Tashqi kalit esa bir jadvaldagi yozuvni boshqa jadvaldagi yozuvga bog'lash imkonini beradi, bu esa jadvallar orasidagi aloqalarni ta'minlaydi va ma'lumotlarni bir-biriga moslashtirishga yordam beradi. 

References

1.

Date, C. J. (2003). *An Introduction to Database Systems* (8th ed.). Addison

Wesley.

2.

Rob, P., & Coronel, C. (2007). *Database Systems: Design, Implementation, &

Management* (8th ed.). Thomson Course Technology.

3.

Elmasri, R., & Navathe, S. B. (2011). *Fundamentals of Database Systems* (6th

ed.). Addison-Wesley.

4.

Garcia-Molina, H., Ullman, J. D., & Widom, J. (2009). *Database Systems: The

Complete Book* (2nd ed.). Pearson Education.

5.

Stroustrup, B. (1997). *The C++ Programming Language* (3rd ed.). Addison

Wesley.

6.

6. Kline, K., & Kline, J. (2013). *SQL in 10 Minutes, Sams Teach Yourself*

(5th ed.). Sams Publishing.

7.

Date, C. J. (2012). *SQL and Relational Theory: How to Write Accurate SQL

Code* (2nd ed.). O'Reilly Media.

8.

Ben-Gan, I. (2004). *Inside SQL Server 2005: Query Tuning and Optimization*.

Microsoft Press.

9.

Gul, F. (2008). *SQL for Smarties: Advanced SQL Programming* (4th ed.).

Addison-Wesley.

10.

Microsoft Corporation. (2019). *Microsoft SQL Server 2019: Documentation

and Reference*. Microsoft Press.

11.

Tojimamatov, I. N., Topvoldiyeva, H., Karimova, N., & Inomova, G. (2023).

GRAFIK MA'LUMOTLAR BAZASI. Евразийский журнал технологий и

инноваций, 1(4), 75-84.

12.

Nurmamatovich, T. I., & Azizjon o’g, N. A. Z. (2024). The SQL server language

and its structure. American Journal of Open University Education, 1(1), 11-15.

13.

Nurmamatovich, T. I. (2024). MY SQL MISOLIDA LOYIHA

YARATISH. Ta'limda raqamli texnologiyalarni tadbiq etishning zamonaviy

tendensiyalari va rivojlanish omillari, 31(2), 82-90.

14.

Ro’zimatov, J. I., & Nurmamatovich, T. I. (2024). SQL tili tarixi, vazifasi, turlari

va rejimlari.

15.

Nurmamatovich, T. I. (2024). NORMALLASHTIRISH. NORMAL

FORMALAR. worldly knowledge conferens, 7(2), 597-599.

16.

Isroil, T. (2023). NOSQL MA'LUMOTLAR BAZASI: TANQIDIY TAHLIL

VA TAQQOSLASH. IJODKOR O'QITUVCHI, 3(28), 134-146.

17.

Qodirjonova, N., Tursunova, N., Parpiboyev, N., & Tojimamatov, I. (2023). BIR

KOMPYUTERDA

KATTA

MA’LUMOTLAR

BILAN

ISHLASH. Центральноазиатский журнал образования и инноваций, 2(4), 104

111.

18.

Tojimamatov, I., & Doniyorbek, A. (2023). KATTA HAJMLI

MA’LUMOTLAR AFZALLIKLARI VA KAMCHILIKLARI. ОБРАЗОВАНИЕ

НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ, 18(6), 66-70.

19.

Ne’matillayev, A. H., Abduqahhorov, I. I., & Tojimamatov, I. (2023). BIG

DATA TEXNOLOGIYALARI VA UNING MUAMMOLARI. ОБРАЗОВАНИЕ

НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ, 19(1), 61-64.

20.

Tojimamatov, I. N., Olimov, A. F., Khaydarova, O. T., & Tojiboyev, M. M.

(2023).

CREATING

A DATA SCIENCE ROADMAP AND

ANALYSIS. PEDAGOGICAL SCIENCES AND TEACHING METHODS, 2(23),

242-250.

21.

Gulhayo, M., Gulnoza, A., & Isroil, T. (2023). MA'LUMOTLARNI QAYTA

ISHLASHDA ERP TIZIMLARI. MA'LUMOTLARNI QAYTA ISHLASHDA SAP

TIZIMLARI. Journal of Integrated Education and Research, 2(4), 87-89.

22.

Isroil, T. (2023). NOSQL MA'LUMOTLAR BAZASI: TANQIDIY TAHLIL

VA TAQQOSLASH. IJODKOR O'QITUVCHI, 3(28), 134-146.

23.

Saidjamolova, B. M., & Tojimamatov, I. N. (2023). BIZNESDA «BIG DATA»

TEXNOLOGIYALARI

VA

ULARNING

интеллектуальные исследования, 11(4), 56-63.

Published

2025-01-17

How to Cite

Tojimamatov Israiljon Nurmamatovich, Ismoilov Axrorjon Ikromjonovich, & Abdumo‘minova Sevinch Bekzod qizi. (2025). KALITLAR VA ULARNING MOHIYATI. ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ, 61(6), 69-78. https://scientific-jl.org/obr/article/view/10444