FE’L SO’Z TURKUMIDAGI LEKSIK OMONIMLARNI ANIQLASH YONDASHUVLARI
##semicolon##
Kalit so‘zlar: omonimiya, tilshunoslik, statistik tahlil, morfologik tahlil, semantik farqlash, algoritmlar, tilni qayta ishlash, grammatik tahlil.##article.abstract##
Annotatsiya. Ushbu maqola omonimiyani bartaraf etish metodlarini ikki asosiy
yondashuvga – statistik va qoidalarga asoslangan usullarga ajratadi. Statistik usullar
matnlardagi omonimiyani morfologik tahlil orqali aniqlashda qo'llaniladi, unda
grammatik xususiyatlarning birgalikda yuzaga kelish statistikasi ishlatiladi. Qoidalarga
asoslangan tizimlar esa sintaktik tahlil bosqichida omonimiyani bartaraf etadi va
ko'proq mutaxassislar ishtirokini talab qiladi. Gibrid yondashuvlar, statistik metodlar
va kam sonli qoidalar kombinatsiyasidan tashkil topgan. Tadqiqotlar rus va ingliz
tillaridagi matnlarda turli metodlarning samaradorligini ko'rsatadi. Maqola,
shuningdek, o'zbek tilida omonimiyani semantik farqlashga qaratilgan yangi
yondashuvlarni muhokama qiladi.
##submission.citations##
1. Hamroyeva Sh. O‘zbek tili morfologik analizatorining lingvistik. – GlobeEdit,
2020;
2. Гулямова Ш. Ўзбек тили семантик анализаторининг лингвистик асослари:
Филол.фан.док-ри...дисс... – Фарғона, 2022. – 215 б.;
3. Hamroyeva Sh. O’zbek tili mualliflik korpusini tuzishning lingvistik asoslari:
Filol.fan. bo’yicha falsafa doktori (PhD)…disser. – Qarshi, 2018.–250 b;
4. Abjalova M.A. O‘zbek tilidagi matnlarni tahrir va tahlil qiluvchi dasturning
lingvistik modullari (Rasmiy va ilmiy uslubdagi matnlar tahriri dasturi uchun):
Filol.fan.bo’yicha falsafa doktori (PhD)…disser. – Farg’ona, 2019. – 164b;
5. Axmedova D. Atov birliklarini o’zbek tili korpuslari uchun leksik- semзоantik
teglashning lingvistik asos va modellari.Filologiya fanlari bo’yicha fal.dok-
ri.diss.- Buxoro, 2020. – 163 b.;
6. Bakayev I.I. «O‘zbek tili so‘z shakllarini morfologik tahlil qilish modellari va
algoritmlari»: texnika fan. fan. bo’yicha falsafa doktori (PhD)…disser.avtoref.
– Toshkent, 2021. –12-22 b.;
7. X.Axmedova. O’zbek tilidagi gaplarni semantik analiz qilishning modeli,
algoritmlari va axborot tizimini ishlab chiqish// texnika fanlari falsafa doktori
(PhD)… disser.avtoref.– Toshkent, 2023.
8. Нурмонов А. Ўзбек тилшунослиги тарихи. – Тошкент: Ўзбекистон, 2002. –
177 б. – Б. 83.
