QARIYALARDA ENDOKRIN TIZIMI KASALLIKLARI (QANDLI DIABET) NI KECHISHINING O‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI

##article.abstract##

Qandli  diabet,  qand  kasalligi  — organizmda insulin tanqisligi  va moddalar 
almashinuvi buzilishi  natijasida  kelib  chiqadigan kasallik. Qand  kasalligi sharq  xalq 
tabobat tarixida juda qadimdan maʼlum. Abu Ali ibn Sino bu dardga alohida eʼtibor 
beradi. "Suv qanday ichilgan boʻlsa, shu holda chiqadi", deb yozadi u. Bemorning koʻp 
suv  ichishi  boshqa  kasalliklarni  ham  keltirib  chiqaradi  va  bemor  juda  ozib  ketadi. 
Davolarga toʻxtab tabib: "Bemorga sovuq mizojli suyuqliklar ichir, sovuqjomga sol, 
nordon  ayron  ichir,  mevalar  ber, yalpiz damlab  ichir,  yaʼni  bemorni  hoʻlla,  sovut", 
deydi. Bu — kasallik odam badanida issiqlikning oshib ketishi tufayli paydo boʻlishini 
bildiradi. Qand kasalligi tarixiy tibbiy manbalarga koʻra, nasliy boʻlishi ham mumkin. 
Qandli  diabetda  qonda  qand  moddasi  keskin  koʻpayib,  siydik  bilan  chikib  turadi 
(tarkibida qand moddasi boʻladi), tashnalik, ozib ketish, quvvatsizlik, badan qichishishi 
va boshqalar alomatlar kuzatiladi.