KOGNITIV TABIIY TILNI QAYTA ISHLASH
##semicolon##
Kalit soʻzlar: kognitiv tabiiy tilni qayta ishlash, sunʼiy intellekt, tilshunoslik, kognitiv modellar, neyron tarmoqlar, tilni tushunish, kontekstual anglash, algoritmik optimallashtirish.Abstrak
ANNOTATSIYA.Kognitiv tabiiy tilni qayta ishlash (CTNK) sunʼiy intellekt va
tilshunoslik sohalarida insonning tilni anglash va ishlatish jarayonlarini modellash
orqali yanada samarali tizimlarni yaratishga qaratilgan yondashuvdir. Ushbu maqolada
CTNK ning asosiy tamoyillari, metodologiyalari va amaliy qoʻllanilishlari tahlil
qilinadi. Tadqiqot davomida kognitiv modellar, neyron tarmoqlar va tilni tushunish
algoritmlarining birgalikdagi ishlashi oʻrganildi. Natijalar shuni koʻrsatadiki, CTNK
usullari tilni chuqurroq anglash va kontekstual muhitda samarali javoblar berishda
anʼanaviy tabiiy tilni qayta ishlash (NLP) metodlariga nisbatan yuqori samaradorlikka
ega ekanligini tasdiqladi. Maqola CTNK ning kelajakdagi rivojlanish istiqbollari va
uning turli sohalarda qoʻllanilishi uchun tavsiyalar beradi.
##submission.citations##
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
• Rumelhart, D. E., Hinton, G. E., & Williams, R. J. (1986). Learning representations
by back-propagating errors. Nature, 323(6088), 533-536.
• Minsky, M., & Papert, S. (1969). Perceptrons. MIT Press.
• Bengio, Y., Courville, A., & Vincent, P. (2013). Representation learning: A review and
new perspectives. IEEE Transactions on Pattern Analysis and Machine Intelligence, 35(8),
1798-1828.
• Vaswani, A., Shazeer, N., Parmar, N., et al. (2017). Attention is all you need. Advances
in Neural Information Processing Systems, 5998-6008.
• Mikolov, T., Sutskever, I., Chen, K., Corrado, G. S., & Dean, J. (2013). Distributed
representations of words and phrases and their compositionality. Advances in Neural
Information Processing Systems, 3111-3119.
• Brown, T. B., Mann, B., Ryder, N., et al. (2020). Language models are few-shot
learners. arXiv preprint arXiv:2005.14165.
• Russell, S., & Norvig, P. (2020). Artificial Intelligence: A Modern Approach (4th ed.).
Pearson.
• Chomsky, N. (1957). Syntactic Structures. Mouton.
